ប្រែសម្រួលជាខេមរភាសាដោយ ចុង ស៊ីវភីង

ក្រសួងទេសចរណ៍ ជំរុញឱ្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរាយការណ៍ព័ត៌មានជាវិជ្ជមាន ត្រឹមត្រូវ និងមានទំនួលខុសត្រូវលើបញ្ហាការបោកប្រាស់ កម្លាំងពលកម្ម និងការគំរាមកំហែងពាក់ព័ន្ធនានា ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់កម្ពុជាក្នុងនាមជាគោលដៅទេសចរណ៍ ធ្វើឱ្យអាប់ឱនកេរ្តិ៍ឈ្មោះប្រទេសសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ និងរារាំងការវិនិយោគពីបរទេស។

លោក តុប សុភ័ក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ មានប្រសាសន៍ថា៖ «សារព័ត៌មានមានតួនាទីសំខាន់ សូមប្រើប្រាស់តួនាទីនេះ ដើម្បីរាយការណ៍ និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានត្រឹមត្រូវ និងមានប្រយោជន៍សម្រាប់សង្គម។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ សូមកុំមានបំណងបង្កើតខ្លឹមសារអវិជ្ជមាន ឬក្លែងក្លាយដែលអាចបង្កើតការយល់ខុសបន្ថែមទៀត»។

A person uses Angkor Social Media (ASM), the homegrown mobile app. Kiripost/supplied

លោកបន្ថែមថា ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានបែបនេះមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានច្រើនដល់សកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍ ជាពិសេសវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជាទាំងមូល។ ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រសួងបានច្រានចោលរបាយការណ៍នៃការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈរបស់កូរ៉េស្តីពី «ការឃុំខ្លួន បង្ខំឱ្យធ្វើការ និងការគំរាមកំហែងលើពលរដ្ឋកូរ៉េនៅកម្ពុជា»។

លោក Steve Lidgey អ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅនៅ Travel Asia a la Carte បាននិយាយថា៖ «ការផ្សព្វផ្សាយមិនល្អណាក៏ដោយ មិនថាខ្លឹមសារលម្អិតត្រឹមត្រូវឬអត់នោះទេ វាតែងអាចប៉ះពាល់ដល់ទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេស»។

dynamic_detail_1

លោក ធួន ស៊ីណាន ប្រធានក្រុមហ៊ុន IMCT Co., Ltd និងសមាគមទេសចរណ៍អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ថា ការបង្ហាញកម្ពុជាជាទីតាំងនៃការបោកប្រាស់ និងបង្ខំឱ្យធ្វើការអាចនាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនភ្ញៀវទេសចរ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើន ដែលពឹងផ្អែកលើវិស័យទេសចរណ៍នេះ។

លោកបានបន្ថែមថា៖«ទន្ទឹមនឹងនោះ ការផ្សព្វផ្សាយពីរឿងបែបនេះអាចគូររូបភាពអវិជ្ជមានដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងស្ថាប័នរបស់ខ្លួន ជាពិសេសក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ (MLVT) ដែលត្រូវតែចាត់វិធានការណ៍ដោយយកចិត្តទុកដាក់លើការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ»។

ទេសចរណ៍យឺតប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច

កត្តាជាច្រើនត្រូវបានគេលើកយកមកពិភាក្សាថាជាការរួមចំណែកដល់ការធ្លាក់ចុះនៃវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការកើនឡើងនៃការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិតហាក់ដូចជាក្លាយជាកត្តារារាំងដ៏ចម្បងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរ ដែលជំរុញឱ្យមានការអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការ និងធានាសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកទស្សនា។

លើសពីនេះ ការរីកសាយភាយនៃការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត និងការជួញដូរមនុស្សបានបន្ថែមក្តីបារម្ភរបស់អ្នកទេសចរមួយកម្រិតទៀត។ ចំណាត់ថ្នាក់របស់ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសខ្ពស់បំផុតទីពីរសម្រាប់ការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត និងការលេចឡើងនៃទីតាំងឆបោកនៅក្នុងអាស៊ាន ដែលបានធ្វើឱ្យអ្នកដំណើរមួយចំនួនមានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការមកលេង។

ផ្អែកលើរបាយការណ៍របស់វិទ្យាស្ថានសន្តិភាពសហរដ្ឋអាម៉េរិក (USIP) នៅកម្ពុជា ចំណូលដែលរកបានពីការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិតត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានលើសពី ១២,៥ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំដែលស្មើនឹងពាក់កណ្តាលនៃផលិតផលក្នុងស្រុកផ្លូវការ (GDP) របស់ប្រទេស ដោយក្នុងនោះមានប្រតិបត្តិការជាច្រើនដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកមានអំណាចក្នុងស្រុក។

លើសពីនេះទៅទៀត ក្រុមអ្នកសិក្សាបានគណនាថា លុយដែលត្រូវបានលួចដោយក្រុមឧក្រិដ្ឋជនទាំងនេះ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងបណ្តាប្រទេសមេគង្គ ទំនងជាមានលើសពី ៤៣,៨ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ស្មើជិត ៤០ភាគរយនៃ GDP ផ្លូវការរួមរបស់ប្រទេសឡាវ កម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា។ ចំណែកដ៏សំខាន់នៃប្រាក់ចំណេញទាំងនេះត្រូវបានរាយការណ៍ថាហូរទៅយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា និងបុគ្គលមានអំណាចធំៗនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវ។

dynamic_detail_2

USIP ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ខណៈពេលដែលមីយ៉ាន់ម៉ា កម្ពុជា និងឡាវ ក្លាយជាចំណុចកណ្តាលនៃឧស្សាហកម្មបោកប្រាស់ក្នុងតំបន់ ប្រទេសភាគច្រើនក្នុងតំបន់បានរួមចំណែកក្នុងទម្រង់មួយចំនួនចំពោះប្រតិបត្តិការនៃបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្ម។

A person visits online gambling site on the internet, February 14, 2024. Kiripost/Siv Channa

នេះរួមបញ្ចូលទាំងការសម្របសម្រួលការជួញដូរខុសច្បាប់នៃកម្លាំងពលកម្មទៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលបោកប្រាស់ ការផ្តល់មូលដ្ឋានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការលាងលុយពីសកម្មភាពខុសច្បាប់ និងជួយដល់ការអភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលទំនើបសម្រាប់ល្បែងស៊ីសងដ៏ទំនើប ការបោកប្រាស់ និងការក្លែងបន្លំហិរញ្ញវត្ថុដែលធ្វើឡើងដោយបណ្តាញឧក្រិដ្ឋកម្ម។

លោក ហុង វណ្ណៈ អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាឆបោកតែងតែកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ហើយករណីនេះមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងអវិជ្ជមានដល់សកម្មភាពទេសចរណ៍ និងសេដ្ឋកិច្ច។

លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងមធ្យោបាយផ្សេងទៀតក្នុងការដោះស្រាយ និងទប់ស្កាត់រូបភាពអវិជ្ជមានទាំងនេះ។

លោកបានបន្ថែមថា៖ «ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារបញ្ហានេះមានទំហំធំនៅក្នុងសង្គម នោះហើយជាមូលហេតុដែលកម្ពុជាមានកង្វះខាតមួយចំនួនក្នុងការបញ្ចប់បញ្ហាប្រភេទនេះផងដែរ ដោយមិនបានដោះស្រាយវាឱ្យបានពេញលេញ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការ និងការរំពឹងទុករបស់សាធារណជន»។

ដំណោះស្រាយដែលអាចទៅរួច

លោក ហុង វណ្ណៈ ស្នើថា ដើម្បីរក្សាកេរ្តិ៍ឈ្មោះកម្ពុជា នៅពេលរាយការណ៍អំពីការឆបោក ការក្លែងបន្លំ ឬការអនុវត្តខុសច្បាប់ផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បណ្តាញសារព័ត៌មានគួរតែគិតគូរឱ្យបានច្រើនអំពីអ្វីដែលពួកគេផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីធានាថាវាមានភាពត្រឹមត្រូវ។

លោក ធួន ស៊ីណាន បន្ថែមថា៖ «ដើម្បីការពារកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងសុចរិតភាពរបស់កម្ពុជា ខ្ញុំជឿថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពខុសច្បាប់ និងធានាសុវត្ថិភាពរបស់បុគ្គលគ្រប់រូប។ នេះនឹងរួមបញ្ចូលការបង្កើនការត្រួតពិនិត្យ និងអង្កេតក្នុងវិស័យដែលងាយនឹងមានការកេងប្រវ័ញ្ច»។

លោកបានបន្ថែមថា យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយនានាដើម្បីអប់រំទាំងពលរដ្ឋក្នុងស្រុក និងអ្នកទេសចរអំពីភាពជាក់ស្តែងនៃការងារ និងការធ្វើដំណើរក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះគឺជាការចាំបាច់ណាស់។

«អ្វីដែលសំខាន់ ការបង្កើតបណ្តាញច្បាស់លាស់សម្រាប់ការរាយការណ៍អំពីការរំលោភបំពាន និងការធានាថារបាយការណ៍ទាំងនេះត្រូវបានដោះស្រាយភ្លាមៗ អាចជួយស្ដារជំនឿលើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ជាការអនុវត្តដ៏សំខាន់ដែលរដ្ឋាភិបាលគួរតែអនុវត្តផងដែរ»។

ទោះជាយ៉ាងណា លោកកត់សម្គាល់ថា កម្ពុជាមិនអាចធ្វើការតែម្នាក់ឯងបានទេ។ អាជ្ញាធរត្រូវធ្វើការជាមួយអង្គការអន្តរជាតិ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តការងារ និងផ្តល់ជំនួយក្នុងការបង្កើតលក្ខខណ្ឌការងារប្រកបដោយយុត្តិធម៌ ដែលអាចលើកកម្ពស់ជំហររបស់ប្រទេសនៅលើឆាកពិភពលោក។

លោក ស៊ីណាន មានប្រសាសន៍ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវតែចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ដើម្បីកាត់បន្ថយការយល់ឃើញអវិជ្ជមាន និងស្តារទំនុកចិត្តក្នុងវិស័យទេសចរណ៍របស់ខ្លួនឡើងវិញ»។

កេរ្តិ៍ឈ្មោះកម្ពុជា

ថ្មីៗនេះ ក្រសួងទេសចរណ៍ បានច្រានចោលនូវរបាយការណ៍ផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈរបស់កូរ៉េស្តីពី «ការឃុំខ្លួន ការធ្វើការដោយបង្ខំ និងការគំរាមកំហែងលើពលរដ្ឋកូរ៉េនៅកម្ពុជា» ដោយអះអាងថា វាមានព័ត៌មានមិនពិតដែលរីករាលដាលពាសពេញពិភពលោក ប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងអាចនាំឱ្យមានការថយចុះនៃភ្ញៀវបរទេសមកពីកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ។

យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងទេសចរណ៍បានឱ្យដឹងថា៖ «ដើម្បីទប់ស្កាត់រាល់ករណីដែលប៉ះពាល់ដល់តម្លៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្រសួងទេសចរណ៍ជំរុញឱ្យបណ្តាញសារព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធប្រកាន់ខ្ជាប់នូវស្តង់ដារសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ កែតម្រូវ និងបញ្ឈប់ការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត»។

«ក្រសួងទេសចរណ៍សូមជម្រាបជូនសាធារណជនទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិថា ថ្មីៗនេះ ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍កូរ៉េមួយបានផ្សាយរបាយការណ៍មួយ ដោយចោទប្រកាន់ពលរដ្ឋកូរ៉េថា កំពុងស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួនដោយខុសច្បាប់ ធ្វើការដោយបង្ខំ និងការគំរាមកំហែងនៅកម្ពុជា»។

កន្លងមក អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះ «ការរាយការណ៍ខុសពីការពិត» របស់ទូរទស្សន៍កូរ៉េ ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ ដែលលោកអះអាងថាមិនពិត និងបំភ័ន្តសម្រាប់មតិសាធារណៈជាតិ និងអន្តរជាតិអំពីប្រទេសកម្ពុជា។

ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយបដិសេធនូវរាយការណ៍ស្រដៀងគ្នានេះ ពីបណ្តាញសារព័ត៌មានបរទេសមួយចំនួន ដែលបង្ខូចមុខមាត់កម្ពុជា ដោយអះអាងថា កម្ពុជាអនុញ្ញាតឱ្យមានការជួញដូរមនុស្ស ការឃុំខ្លួនខុសច្បាប់ ការធ្វើបាបពលករបរទេស និងការចូលរួមដោយបង្ខំនៅក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមទូរសព្ទខុសច្បាប់។

នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះ ក្រសួងក៏បានជំរុញសាធារណជន ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ឱ្យមានទំនុកចិត្តលើវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រប់ទម្រង់ និងប្រឆាំងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត។

គួររំឭកដែរថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិជាង៥,៤៥លាននាក់ កើនបាន១៣៩,៥ភាគរយ។ ក្នុងរយៈពេល៩ខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជាបានស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិប្រមាណ ៤,៨លាននាក់ ពោលគឺកើនឡើង ២២,២ភាគរយ។ ក្នុងនោះទៀតសោត រួមមានភ្ញៀវទេសចរមកពីប្រទេសកូរ៉េចំនួន ១៤៤ ២៩៣នាក់ ដែលជាកំណើន ១៤,៨ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។

Tourists visit Angkor Wat temple in Siem Reap province, August 21, 2023. Kiripost/Siv Channa

កម្ពុជាបានកំណត់គោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតាក្នុងការទទួលបានភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិប្រមាណ ៧លាននាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ ខាងមុខនេះ។

ក្រសួងទេសចរណ៍ ក៏កំពុងលើកទឹកចិត្តភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ចូលរួមពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក និងសំពះព្រះខែ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៤ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា និងពិធីបុណ្យសមុទ្រនៅខេត្តកំពត ចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ដល់ ទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ ផងដែរ៕